تأثیر روش‌های کاشت جوی پشته‌ای و کرتی بر دو رقم لوبیا (Phaseolus vulgaris L.)

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• مهدی مهرپویان
• Ali فرامرزی
• Asghar جعفری
• Koorosh صیامی

جمهوری اسلامی ایران

10.22067/ijpr.v1i1.6317

چکیده

به منظور بررسی اثرات تاریخ کاشت و روش کاشت بر عملکرد و خصوصیات مرتبط با آن در دو رقم لوبیا، آزمایشی طی سال زراعی 87-1386 در مزرعه تحقیقاتی کشت و صنعت دشت خرم‌دره (استان زنجان) انجام پذیرفت. تحقیق شامل سه تاریخ کاشت (اول خرداد، 15 خرداد و 30 خرداد)، دو روش کاشت شامل فارویی و کرتی برای دو رقم لوبیای قرمز ناز و چیتی تلاش بود. آزمایش به صورت طرح اسپلیت-فاکتوریل که در آن تاریخ‌های کاشت به عنوان کرت‌های اصلی و ارقام و روش کاشت به عنوان کرت‌های فرعی در نظر گرفته شده بودند، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا آمد. در مرحله برداشت نهایی، ویژگی‌هایی مانند عملکرد کل دانه، عملکرد بیولوژیک، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن 100دانه، درصد پروتئین، تعداد روز تا رسیدگی کامل و ارتفاع بوته مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس و مقایسات میانگین نشان داد که تاریخ کاشت و روش کاشت به طور معنی‌داری بر عملکرد دانه و تعدادی از صفات مورد بررسی ارقام مؤثر بودند. تعداد غلاف در بوته، مهم‌ترین جزء عملکردی در این آزمایش بود به طوری که تعداد دانه در غلاف و وزن 100دانه در تیمارهای مختلف چندان تفاوتی نشان ندادند. نتایج همچنین نشان داد که عملکرد و اجزای عملکرد تحت تأثیر روش‌های مختلف کشت قرار گرفتند. کشت جوی و پشته‌ای (فارویی) توانست به‌دلیل مناسب‌تر بودن بستر و عدم ارتباط مستقیم آب با اندام‌های لوبیا، عملکرد بهتری نسبت به روش کرتی داشته باشد. تأثیر تاریخ کاشت و ارقام در سطح احتمال خطای 5% و روش کاشت در سطح احتمال خطای 1% بر میزان عملکرد دانه لوبیا معنی‌دار بود، به طوری که بالاترین میزان عملکرد به مقدار 3878 کیلوگرم در هکتار از تاریخ کاشت 15 خرداد، و کمترین میزان عملکرد به مقدار 3246 کیلوگرم از تاریخ کاشت30 خرداد حاصل گردید. بیشترین تعداد غلاف در بوته در تاریخ کاشت دوم با میانگین 4/14 و روش جوی پشته‌ای با میانگین 4/13 و رقم قرمز ناز با میانگین 16/12 عدد در هر بوته دیده شد. بیشترین میزان پروتئین دانه از تاریخ کاشت سوم (30 خرداد) رقم چیتی تلاش به‌دست آمد. روش کاشت، تأثیری بر درصد پروتئین دانه نداشت.

واژه‌های کلیدی: ارقام، تاریخ کاشت، درصد پروتئین، روش کاشت، عملکرد دانه، لوبیا

---

عنوان مقاله [English]

The effect of different methods and different dates of sowing on yield and yield components in two cultivars of common bean (Phaseolus vulgaris L.)

نویسندگان [English]

• Mahdi Mehrpouyan
• Ali Faramarzi
• Asghar Jaefari
• Koorosh Siyami

چکیده [English]

In order to study the effect of sowing dates and cultivation methods on yield and other characteristics of two cultivars of common bean (Phaseolus vulgaris L.) an experiment based on split plot design was carried out with three replications in 2007 at Khorramdarreh region of Zanjan province. Treatments consisted of three sowing dates (May 21, June 4&19), two cultivation methods (furrow and basin) and two cultivars (spotted bean Talash and red skin bean Naz). Parameters such as seed yield, biological yield, protein percent, seeds per pod, pods per plant, days to maturity, 100 seed weight, plant height, emergence% and harvest index were evaluated. Results of variance analysis showed that all of treatments had significant effects on seed yield and other parameters. Sowing date and cultivars affected seed yield, significantly (p≤0.05). Also cultivation method had significant effect on seed yield (p≤0.01). Best results for seed yield, pods per plant and seeds per pod were obtained in second date of sowing, furrow system and Naz variety. Highest and lowest yield obtained from June 4 (3878 kg/ha) and June 19 (3246kg/ha) dates, respectively. Highest protein content (21.2 %) obtained in June 19 and spotted bean (Talash) cultivar. The highest number of pods per plant obtained in June 4, furrow method and Naz cultivar.

Key words: Common bean, Cultivation method, Sowing date, Protein content, Yield