بررسی عملکرد و صفات فیزیولوژیکی دو رقم لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris) تحت تأثیر عامل‌های مدیریتی و ژنوتیپی

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• طاهره رحمانی ¹
• ماشااله دانشور ²
• امیدعلی اکبرپور ³
• مجید شریفی پور ⁴

¹ گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد،ایران.

² گروه مهندسی تولید گیاهی و ژنتیک،دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان.

³ گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.

⁴ گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

10.22067/ijpr.2024.84287.1065

چکیده

آزمایش مزرعه‌ای به‌ صورت اسپلیت‌پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال‌های 98-1397 و 99-1398 در الیگودرز اجرا شد. عامل‌های آزمایش شامل آبیاری (جوی و پشته‌ای و قطره‌ای) در کرت‌های اصلی و تلفیق رقم (اختر و یاقوت) و کود (1- NPK بر اساس نتایج آزمون خاک 2- ترکیب کودهای زیستی-شیمیایی 3- نیتروژن خالص به میزان 30 کیلوگرم در هکتار در هر یک از مراحل سه و پنج برگچه‌ای رشد) در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه و تحلیل صفات نشان داد، بیش‌ترین و کم‌ترین کارایی انتقال مجدد ماده خشک به‌ترتیب (22 و 9 درصد) از رقم یاقوت با کاربردNPK سال 1398 و از رقم اختر با کاربرد کودهای زیستی-شیمیایی سال 1399 حاصل گردید. رقم یاقوت با کاربرد NPK بیش‌ترین سهم عملکرد دانه از انتقال مجدد ماده خشک را در هر یک از دو سال آزمایش (69/39 و 3/34 درصد به‌ترتیب در سال‌های 1398 و 1399) به خود اختصاص داد. بالاترین سهم عملکرد دانه از فتوسنتز جاری به رقم یاقوت با کاربرد کودهای زیستی-شیمیایی در هر دو سال آزمایش (6/76 درصد) تعلق گرفت. بیش‌ترین میزان ظرفیت تجمع مواد فتوسنتزی در رقم یاقوت تحت آبیاری قطره‌ای (584/330 میلی‌گرم) حاصل شد. دو پارامتر سهم عملکرد دانه از فتوسنتز جاری و ظرفیت تجمع مواد فتوسنتزی به دلیل همبستگی بسیار بالا (به‌ترتیب 66/0 و 99/0 درصد) بیش‌ترین نقش را در افزایش عملکرد دانه داشتند. در نهایت نتایج نشان داد تلفیق سه جانبه رقم یاقوت، ترکیب کودهای زیستی-شیمیایی و آبیاری قطره‌ای به‌دلیل حصول بیش‌ترین عملکرد دانه در لوبیا برترین تیمار بودند.

کلیدواژه‌ها

• آبیاری
• رابطه منبع- مخزن
• صفات فیزیولوژیکی
• کود
• لوبیا

---