بررسی تاکسونومی و بیماریزایی جدایه‌های قارچ Rhizoctonia solani عامل بیماری شانکر ساقه و ریشه لوبیا در استان خراسان شمالی

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• پریسا طاهری ¹
• صغری درودی ²

¹ فردوسی

² دانشگاه فردوسی مشهد

10.22067/ijpr.v9i1.56724

چکیده

به‌منظور شناسایی گروه‌های مختلف تاکسونومیکی رایزوکتونیا بیماریزا در لوبیاقرمز، از گیاهان آلوده به این بیماری با علایم شانکر ریشه و ساقه در استان خراسان شمالی طی سال 1393 نمونه‌برداری صورت گرفت. پس از کشت بافت‌های آلوده،32جدایه رایزوکتونیا به‌دست آمد. شناسایی جدایه‌ها با استفاده از روش‌های مبتنی بر ریخت‌شناسی و همچنین به روش مولکولی انجام شد که 29جدایه متعلق به گونة Rhizoctonia solani چندهسته‌ای و سه جدایه رایزوکتونیاهای دوهسته‌ای بودند. برای شناسایی دقیق گروه‌های تاکسونومیکی R. solani از آنالیز PCR-RFLP استفاده شد. ناحیه ITS از rDNA توسط دو آغازگر اختصاصی گونه R. solani به نام‌هایRS1 و RS4 تکثیر و محصول آن توسط آنزیم‌‌های AvaII و HincII مورد هضم آنزیمی قرار گرفت و گروه و زیرگروه‌های آناستوموزی تعیین ‌شدند. از 29جدایه فوق 17جدایه متعلق به AG4 HG-I و 12 جدایه AG4 HG-II شناسایی ‌شدند. آزمایشات بیماریزایی بر روی لوبیاقرمز رقم ناز نشان داد که جدایه‌های رایزوکتونیای دوهسته‌ای از توان بیماریزایی کمتری بر روی ریشه و ساقه گیاه میزبان برخوردارند. شدت بیماریزایی زیرگروه‌های آناستوموزی AG4 HG-I و AG HG-II تقریباً در یک سطح بود. این اولین گزارش از تعیین وضعیت دقیق تاکسونومیکی و بیماریزایی جدایه‌های قارچ رایزوکتونیای به‌دست‌آمده از مزارع لوبیا در ایران می باشد.

کلیدواژه‌ها

• بیماریزایی، گروه تاکسونومیکی، PCR-RFLP، Phaseolus vulgaris
• Thanatephorus cucumeris

---

مراجع

1. Balali, G.R., and Kowsari, M. 2004. Pectic zymogram variation and pathogenicity of Rhizoctonia solani AG-4 to bean (Phaseolus vulgaris) isolates in Isfahn, Iran. Mycopathologia 158: 377-384.

2. Bandoni, R.J. 1979. Safranin O as a rapid nuclear stain for fungi. Mycologia 71: 873-874.

3. Carling, D.E. 1996. Grouping in Rhizoctonia solani by hyphal anastomosis. In: B. Sneh, S.H. Jabaji-Hare, S. Neate, and G.Dijst. (Eds.). Rhizoctonia Species: Taxonomy, Molecular Biology, Ecology, Pathology, and Disease Control. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, the Netherlands., pp. 37-47.

4. Carling, D.E., Kuninaga, S., and Brainard, K.A. 2002. Hyphalanastomosis reactions, rDNA-internal transcribed spacers sequences, and virulence levels among subsets of Rhizoctonia solani anastomosis group 2 (AG-2) and AG BI. Phytopathology 92: 43-50.

5. Çebi Kiliçoğlu, M., and Özkoç, İ. 2010. Molecular characterization of Rhizoctonia solani AG4 using PCR-RFLP of rDNA-ITS region. Turk Journal of Biology 34: 261-269.

6. Cubeta, M.A., and Vilgalys, R. 1997. Population biology of the Rhizoctonia solani complex. Phytopathology 87: 480-484.

7. Falahati-Rastegar, M., Taheri, P., Jafarpour, B., Rouhani, H., and Mahdikhani-Moghadam, E. 2010. taxonomic identification of Rhizoctonia spp. associated with sugar beet root and crown rot using rDNA-ITS and PCR-RFLP analysis. Journal of Plant Protection 24: 285-293.

8. Gonzalez Garcia1, V., Portal Onco, M.A., and Rubio Susan, V. 2006. Biology and systematic of the form genus Rhizoctonia. Spanish Journal of Agricultural Research 4: 55-79.

9. Godoy-Lutz, G., Kuninaga, S., Steadman, J.R., and Powers, K. 2008. Phylogenetic analysis of Rhizoctonia solani subgroups associated with web blight symptoms on common bean based on ITS-5.8S rDNA. Journal of General Plant Pathology 74:32-40.

10. Guillemaut, C., Hermann, V.E., Camporota, P., Alabouvette, C., Molard, M.R., and Steinberg, C. 2003. Typing of anastomosis groups of Rhizoctonia solani by restriction analysis of ribosomal DNA. Canadian Journal of Microbiology 49: 556-568.

11. Herr, L.J. 1996. Sugar beet diseases incited by Rhizoctonia spp. InRhizoctonia species: taxonomy, molecular biology, ecology, pathology and disease control. B. Sneh, S. Jabaji-Hare, S. Neate and G. Dijst (Eds.). Kluwer Academic Publishers, Dordrecht,Netherlands. pp. 341-350.

12. Keshavarz-Tohid, V., and Taheri, P. 2015. Investigating binucleate Rhizoctonia induced defence responses in kidney bean against Rhizoctonia solani. Biocontrol Science and Technology 25: 444-459.

13. Keshavarz-Tohid, V., Taheri, P., Taghavi, S.M., and Tarighi, S. 2016. The role of nitric oxide in basal and induced resistance in relation with hydrogen peroxide and antioxidant enzymes. Journal of Plant Physiology, Doi:10.1016/j.jplph.2016.05.005.

14. Nerey, Y., Pannecoucque, J., Hernandez, H.P., Diaz, M., Espinosa, R., De Vos, S., and Hofte, M. 2010. Rhizoctonia spp. causing root and hypocotyl rot in Phaseolus vulgaris in Cuba. Journal of Phytopathology 158: 236-243.

15. Ogoshi, A. 1987. Ecology and pathogenicity of anastomosis and intraspecific groups of R. solani Kühn. Annual Review of Phytopathology 23: 23-45.

16. Ogoshi, A. 1996. The genus Rhizoctonia. In: B. Sneh, S. Jabaji-Hare, S. Neate, and G. Dijst (Eds.). Rhizoctonia species: taxonomy, molecular biology, ecology, pathology and diseasecontrol. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, Netherlands. pp. 1-9.

17. Pourmahdi, A., and Taheri, P. 2015. Genetic diversity of Thanatephorus cucumeris infecting tomato in Iran. Journal of Phytopathology 163: 19-32.

18. Sneh, R., Burpee, L., and Ogoshi, A. 1991. Identification of Rhizoctonia species. The American Phytopathological Society, St. Paul, MN. 133pp.

19. Taheri, P., Gnanamanickam, S., and Hӧfte, M. 2007. Characterization, genetic structure, and pathogenicity of Rhizoctonia spp. associated with rice sheath diseases in India. Phytopathology 97: 373-383.

20. Vilgalys, R., and Cubeta, M.A. 1994. Molecular systematics and population biology of Rhizoctonia. Annual Review of Phytopathology 32: 135-155.

21. Yang, G.H., Chen, J.Y., and Pu, W.Q. 2007. First report of head rot of cabbage and web blight of snap bean caused by Rhizoctonia solani AG‐4 HGI. Plant Pathology 56: 351-351.