بررسی و خالص‌سازی توده‌های بومی لوبیاچیتی در استان زنجان

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• مسعود کامل شیخ‌رجه
• سیدحسین ناظر کاخکی
• سیده‌‌سودابه شبیری

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع‌طبیعی استان زنجان

10.22067/ijpr.v1392i2.41153

چکیده

این تحقیق به‌منظور خالص‌سازی توده‌های بومی لوبیاچیتی انجام شد. در سال اول (1382)، 11توده محلی از مناطق عمده کشت لوبیاچیتی جمع‌آوری و کشت گردید. بر اساس معیار انتخاب تک‌بوته از قبیل عملکرد بالا، زودرسی، تعداد زیاد غلاف و متحمل در برابر آفات و بیماری‌ها، تک‌بوته‌ها انتخاب شدند. در سال دوم، بذور تک‌بوته‌های انتخابی را به‌همراه دو شاهد COS16 و تلاش (هر 5 لاین، یک شاهد) در یک آزمایش مقدماتی مقایسه عملکرد بدون تکرار آگومنت مورد بررسی و 23لاین با صفات برتر ذکر شده در بالا انتخاب گردید. در سال سوم، این لاین‌ها به‌همراه دو شاهد تلاش و COS16 در یک آزمایش لاتیس مربع 5×5 با دو تکرار، کشت شده و از این آزمایش، 9لاین برتر انتخاب شد. در سال چهارم، این لاین‌ها با سه شاهد COS16 و تلاش و رقم محلی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار برای مشخص‌شدن لاین‌های برتر، مورد بررسی قرار گرفت. در سال پنجم، از شش لاین انتخاب‌شده در سال گذشته، سه لاین خالص، خصوصیات بهتری نشان دادند. برای تعیین سازگاری با محیط، عملکرد بهتر و سایر صفات زراعی، سه لاین انتخاب‌شده از استان زنجان با لاین‌های برتر و خالص محلی از استان فارس در طرح سازگاری منطقه‌ای مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج مقایسات میانگین نشان داد که عملکرد لاین‌های لوبیا‌چیتی در سطح 5درصد، معنی‌دار است. لاین‌های
Z1 (زنجان) و E10و E9 (اقلید) به‌ترتیب با عملکرد 2546، 2328 و 2313کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد را نسبت به شاهدهای آزمایش دارا بودند.

کلیدواژه‌ها

• توده‌های بومی
• خالص‌سازی
• عملکرد
• لوبیاچیتی

---