کنترل شیمیایی علف‌های‌هرز کشت زمستانه نخود (Cicer aretinum L.) در استان لرستان

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسنده

• سید کریم موسوی

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، ایران

10.22067/ijpr.v1i2.9223

چکیده

به منظور ارزیابی کارآیی استفاده از 12 علف‌کش اتال‌فلورالین (3 لیتر در هکتار)، تری‌فلورالین (2 لیتر در هکتار)، پندیمتالین (5/1 تا 5/2 لیتر در هکتار)، ایمازتاپیر (5/0 تا 7/0 لیتر در هکتار)، ایزوکسافلوتل (80 گرم در هکتار)، پیریدیت (5/2 لیتر در هکتار)، بنتازون (2 لیتر در هکتار)، متری‌بیوزین (7/0 کیلوگرم در هکتار)، فومسافن (1 لیتر در هکتار)، سیمازین (800 گرم در هکتار)، پرومترین (830 گرم در هکتار) و هالوکسی‌فوپ- آر- متیل (1 لیتر در هکتار) برای کنترل علف‌های‌هرز مزارع نخود و همچنین سنجش حساسیت نخود به این علف‌کش‌ها، آزمایش مزرعه‌ای در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار طی سال زراعی 86-1385 در شهرستان خرم‌آباد لرستان اجرا شد. در بین تیمارهای کنترل شیمیایی، کمترین تراکم علف‌های‌هرز یک‌ساله به تیمارهای کاربرد پس‌رویشی فومسافن و ایزوکسافلوتل و کاربرد پیش‌‌رویشی مخلوط سیمازین و پرومترین و کاربرد پیش‌رویشی متری‌بیوزین اختصاص داشت. تیمارهای کاربرد پس‌رویشی فومسافن، کاربرد پیش‌رویشی مخلوط سیمازین و پرومترین و تیمار کاربرد پس‌رویشی ایزوکسافلوتل، حداقل موجب کاهش 87 درصدی تراکم علف‌های‌هرز را فراهم آوردند. سطح کاهش جمعیت علف‌هرز برای تیمار کاربرد پس‌رویشی پیریدیت، 85 درصد بود. براساس ارزیابی چشمی به فاصله 2 و 15 روز پس از سم‌پاشی پس‌رویشی، تیمارهای کاربرد پس‌رویشی زودهنگام بنتازون، کاربرد پس‌رویشی فومسافن و تمامی شکل‌های کاربرد ایمازتاپیر، اثرات گیاه‌سوزی شدیدی روی گیاه‌زراعی نخود بر جای گذاشتند. بر مبنای ارزیابی چشمی صورت گرفته، تیمارهای کاربرد پس‌رویشی ایزوکسافلوتل و فومسافن، بهترین تیمارها از نظر کنترل علف‌های‌هرز (کنترل 5/96 تا 99 درصد) بودند. کاربرد پیش‌رویشی مخلوط سیمازین و پرومترین، بهترین تیمار شیمیایی از نظر کنترل علف‌هرز خردل‌وحشی‌- شایع‌ترین گونه‌ی یک‌ساله‌ـ بود. کاربرد پیش‌رویشی و پس‌رویشی فومسافن، کاربرد پس‌رویشی پیریدیت و ایزوکسافلوتل، کاربرد پیش‌کاشت و پس‌رویشی ایمازتاپیر، تیمارهای ترکیبی کاربرد پیش‌رویش به‌علاوه پس‌رویشی ایمازتاپیر و پندیمتالین، کاربرد پس‌رویشی زودهنگام بنتازون، کاربرد پیش‌رویشی پندیمتالین و کاربرد پیش‌رویشی مخلوط سیمازین و پرومترین، سبب کاهش حداقل 90 درصدی تولید ماده خشک علف‌های‌هرز شدند. اثرات گیاه‌سوزی کاربرد پس‌رویشی ایزوکسافلوتل، فومسافن و ایمازتاپیر و کاربرد پیش‌رویشی متری‌بیوزین نیز شدید بود. کاربرد پیش‌رویشی فومسافن برای نخود، ایمن بود. بیشترین عملکرد دانه در تیمارهای وجین دومرحله‌ای، وجین زودهنگام، کاربرد پس‌رویشی پیریدیت، کاربرد پیش‌رویشی مخلوط سیمازین و پرومترین، کاربرد پیش‌کاشت پندیمتالین، کاربرد پس‌رویشی ایزوکسافلوتل، کاربرد پیش‌رویشی متری‌بیوزین، پندیمتالین و فومسافن، کاربرد پس‌رویشی پندیمتالین، کاربرد پیش‌کاشت ایمازتاپیر، اتال‌فلورالین و تری‌فلورالین مشاهده شد.

واژه‌های کلیدی: علف‌کش‌، لرستان، مدیریت علف‌های هرز، نخود

---