مقایسة عملکرد و ارزیابی صفات در ارقام لوبیاقرمز (Phaseolus vulgaris L.) تحت شرایط متداول و کم‌آبیاری

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران

2 گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران

3 دانشگاه صنعتی اصفهان

4 کارشناس موسسه تحقیقات لوبیا خمین

چکیده

این پژوهش به‌منظور بررسی تعدادی از صفات مهم زراعی مرتبط با عملکرد دانه در 32ژنوتیپ لوبیاقرمز در طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط متداول و کم‌آبیاری در مزرعة تحقیقاتی دانشکدة کشاورزی دانشگاه تهران واقع در کرج در سال1386 اجرا گردید و در آن، برخی از صفات مهم زراعی و مورفولوژیک مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیة واریانس داده ها نشان داد که بین ژنوتیپ ها در تمام صفات مورد بررسی، تفاوت معنی‌دار وجود داشت که این موضوع حاکی از وجود تنوع ژنتیکی بین ارقام بود. نتایج حاصل از تجزیه به عامل ها نشان داد که پنج عامل در شرایط متداول و کم‌آبیاری به‌ترتیب 72 و 73درصد از تغییرات کل داده ها را توجیه کردند. تجزیة ضرایب مسیر نیز نشان داد که صفت تعداد غلاف در بوته، بالاترین اثر مستقیم را در هر دو محیط متداول و کم‌آبیاری، (به‌ترتیب 697/0 و699/0) بر روی عملکرد دانه داشت. صفات تعداد روز از کاشت تا غلاف‌دهی و طول غلاف به‌ترتیب به‌میزان 026/0 و 004/0- در محیط متداول آبیاری به‌طور غیرمستقیم و از طریق تعداد غلاف در بوته بر عملکرد دانه تأثیر گذاشت که منجر به کاهش همبستگی این صفت با عملکرد دانه گردید. همچنین در محیط کم‌آبیاری نیز این صفت با اثرات غیرمستقیم از طریق صفات تعداد دانه در غلاف و وزن 100دانه به‌ترتیب 083/0و 074/0- بر عملکرد دانه مؤثر بود. لذا می‌توان از این صفت به‌خوبی در افزایش عملکرد استفاده کرد. از طریق تجزیة خوشه ای، تمامی ژنوتیپ ها در هر دو محیط متداول و کم‌آبیاری به چهار گروه مجزا تقسیم شدند. ارزیابی شاخص‌های تحمل به خشکی نشان داد که شاخص‌های تحمل به خشکی (SST)، میانگین هندسی محصول‌دهی (GMP) و میانگین هارمونیک محصول‌دهی HMP)) بهترین شاخص‌ها برای تعیین ژنوتیپ‌های مقاوم به خشکی (KS-3138، KS-31112، KS-31139، KS-31150 و KS-31127) در این بررسی بودند.

کلیدواژه‌ها


CAPTCHA Image