بررسی اثرات تنش خشکی بر فتوسنتز، فلوئورسانس کلروفیل و میزان رنگدانه‌های فتوسنتزی ژنوتیپ‌های متحمل و حساس نخود (Cicer arietinum L.)

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• راهله رهباریان ¹
• رمضانعلی خاوری‌نژاد ²
• علی گنجعلی ³
• عبدالرضا باقری ³
• فرزانه نجفی ²

¹ دانشگاه پیام‌نور

² دانشگاه تربیت معلم تهران

³ دانشگاه فردوسی مشهد

10.22067/ijpr.v1392i2.41277

چکیده

به‌منظور بررسی اثرات تنش خشکی بر فتوسنتز، فلوئورسانس کلروفیل و میزان رنگدانه‌های فتوسنتزی آزمایشی با دو ژنوتیپ کاندیدای متحمل به خشکی شامل MCC392 و MCC877 و دو ژنوتیپ کاندیدای حساس به خشکی شامل MCC68 و MCC448 در دو تیمار تنش خشکی ( 25درصد ظرفیت زراعی) و بدون تنش (ظرفیت زراعی) در اتاقک رشد در شرایط کنترل‌شده انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد و میزان فتوسنتز، فلوئورسانس کلروفیل و رنگدانه‌های فتوسنتزی آنها در مراحل گیاهچه‌ای، گلدهی و غلافدهی مورد سنجش و ارزیابی قرارگرفت. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که میزان اسیمیلاسیون CO2، تعرق و کارآیی فتوسیستمΙΙ در شرایط تنش خشکی به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. کارآیی مصرف آب در شرایط تنش خشکی در همه ژنوتیپ‌های مورد بررسی افزایش یافت. تأثیر تنش خشکی بر میزان اسیمیلاسیون CO2 و کارآیی فتوسیستمΙΙ در ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی کمتر از ژنوتیپ‌های حساس بود. ژنوتیپ‌های متحمل به تنش، کارآیی مصرف آب بیشتری نسبت به ژنوتیپ‌های حساس داشتند. تنش خشکی، تغییر چندانی در میزان کلروفیلa ایجاد نکرد، با این حال، میزان کلروفیلb در شرایط تنش خشکی، در همه ژنوتیپ‌های مورد بررسی افزایش یافت. نتایج این آزمایش نشان داد که عملکرد بهتر فتوسیستمΙΙ در شرایط تنش خشکی و همچنین بیشتر‌بودن کارآیی مصرف آب و اسیمیلاسیون CO2 در شرایط تنش خشکی، می‌تواند نشان‌دهندة متحمل‌بودن ژنوتیپ‌ها به خشکی باشد، بنابراین این صفات می‌توانند به‌عنوان معیار‌های مناسبی جهت شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

• اسیمیلاسیون CO2
• تنش خشکی
• رنگدانه‌های فتوسنتزی
• کارآیی فتوسیستمΙΙ
• نخود

---