تأثیر تاریخ کاشت و تداخل علف‌هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام با تیپ رشدی مختلف لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.)

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• ملیحه قنبری مطلق
• مهدی راستگو
• مجید پور یوسف
• جلال صبا
• کامران افصحی

اسلام

10.22067/ijpr.v2i1.11996

چکیده

تاریخ‌کاشت، مهم ترین عاملی است که بر خصوصیات فیزیولوژیک و مورفولوژیک گیاه تأثیر مثبت دارد. به‌منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تداخل علف‌هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام با تیپ رشدی مختلف لوبیاقرمز، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده‌ کشاورزی دانشگاه زنجان اجرا شد. عامل اصلی شامل رقم لوبیا در سه سطح، رقم ایستاده (درخشان)، نیمه‌ایستاده (صیاد) و رونده (گُلی) و تاریخ کاشت در دو سطح (30 اردیبهشت و 13 خرداد ماه) به صورت فاکتوریل و عامل فرعی تداخل علف‌هرز در دو سطح (کنترل کامل و عدم‌کنترل علف هرز) بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات اندازه گیری شده نشان داد که ارقام در اکثر صفات مورد بررسی با هم تفاوت معنی داری داشتند. اثر تداخل علف هرز نیز به‌جُز وزن 100دانه و شاخص‌برداشت در تمامی صفات، معنی دار بود. تاریخ کاشت در هیچ‌یک از صفات مورد بررسی اثر معنی داری ایجاد نکرد. بیشترین عملکرد دانه و عملکرد ماده خشک کل به ترتیب با مقادیر 1188 و 3462 کیلوگرم در هکتار به ترتیب در رقم گُلی و رقم درخشان مشاهده شد. علف هرز، عملکرد دانه و عملکرد ماده خشک را به نصف کاهش داد. رقم گُلی در تاریخ کاشت اول، بیشترین تراکم و وزن‌خشک علف-هرز را داشت که از بین علف هرزهای موجود در آخر فصل، بیشترین تراکم و وزن‌خشک علف هرز مربوط به علف-هرزهای پهن‌برگ بود. بر اساس نتایج حاصل از این بررسی، رقم گُلی به علت داشتن عملکرد بالاتر در هر دو تاریخ کاشت و در شرایط تداخل با علف هرز، بهترین کاندید برای کشت در زنجان می‌باشد.

واژه‌های کلیدی: تاریخ کاشت، رقم، علف هرز، لوبیا (Phaseolus vulgaris L.)

---