ارزیابی تحمل برخی از ارقام نخود (L. Cicer arietinum) به کاربرد برخی از علف‌کش‌ها

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• ابراهیم ایزدی دربندی ^{1، 2}
• الناز مولایی ¹
• احمد نظامی ^{1، 2}
• حسن پُرسا ²

¹ گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² گروه بقولات، پژوهشکده علوم گیاهی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

10.22067/ijpr.v9i1.56867

چکیده

به‌منظور بررسی تحمل برخی از ارقام نخود به کاربرد علف‌کش‌های پس‌رویشی آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی انجام شد که تیمارهای مورد بررسی شامل کاربرد علف‌کش در چهار سطح (فورام‌سولورون، ریمسولفورون، ایمازتاپیر و پیریدات) و مقدار کاربرد علف‌کش‌های مذکور در سه سطح (صفر (شاهد)، 75 و 100‌درصد مقدار کاربرد توصیه‌شدة آنها) و ارقام نخود در پنج سطح (هاشم، ILC482، KaKa، آزاد و آرمان) بودند.‌درصد بقاء و ماده خشک ارقام نخود، دو و چهار هفته پس از پاشش سموم تعیین شد. بر اساس نتایج آزمایش ارقام نخود از نظر ماده خشک تولیدی اختلاف معنی‌داری نداشتند، اما پاسخ متفاوتی به کاربرد علف‌کش‌ها داشتند. علف‌کش‌های فورام‌سولفورون و ریمسولفورون بیشترین گیاه‌سوزی و اثرات منفی را بر ارقام نخود داشتند و کمترین تأثیر منفی مربوط به کاربرد علف‌کش پیریدات بود. علف‌کش ایمازتاپیر نیز در مقدار کاهش‌یافته آن تأثیری بر ارقام نخود نداشت. از سوی دیگر، در بین ارقام مورد بررسی، رقم‌های ILC482 و آزاد متحمل‌ترین و رقم آرمان حساس‌ترین رقم به کاربرد علف‌کش‌های مذکور به‌ویژه علف‌کش‌های پیریدات و ایمازتاپیر بودند.

کلیدواژه‌ها

• ایمازتاپیر
• پیریدات
• ریمسولفورون
• فورام‌سولفورون
• کیفیت انتخابی علف‌کش

---

مراجع

1. Drew, E., Vadakattua ,G., and Lawrence, l. 2006. Herbicide limit nitrogen fixation ability farming ahead. Cropping Pulses 176: 28-30.
2. Emanuele, R., Roberto, M., and Enio, C. 2012. Combined effect of genotype and inter-row tillage on yield and weed control of chickpea (Cicer arietinum ) in a rainfed Mediterranean environment. Field Crops Research 127: 161-169.
3. Available online: http://faostat3.fao.org/2012 (accessed on 22 September 2012). 2000 proceedings/Lees.html. 43, 2497-2501. Agronomy 3: 524-536., and Plant Breeding. Tabriz, Iran.
4. Hartwig, E.E. 1987. Identification and utilization of variation in herbicide tolerance in soybean breeding. Weed Science 35: 4-
5. Khan, M.I., Hassan, G., Khan, I., Marwat, K.B., Khan, N.U., and Gul, R. 2011. Tolerance of chickpea (Cicer arietinum) cultivars to the major chickpea herbicides. Pakistan Journal of Botany 43: 2497-2501.
6. Lees, B. 2004. Weed control in chickpea, an Alberta perspective. http://ssca.usask.ca/conference/
7. Mousavi, S.K. 2008. Control of Weeds (Methods and Principles). First E Nashre Mehr Press, Tehran.
8. Mousavi, S.K. , Sabeti ,P., Jafarzade, , and Bazzazi, D. 2010. Evaluation of some herbicides efficacy for weed control in chickpea (Cicer arietinum L.). Iranian Journal of Pulses Research 1: 19-31. (in Persian with English Summary).
9. Mousavi, S.K., Zand, A., and Saremi, J. 2005. Physiological Function and Application of Herbicide. University of Zanjan Press, 286 p.
10. Parsa, M. , and Bagheri, A. 2008. Pulses. Mashhad Jihad Daneshgahi P 522 p.
11. Pooran, G., Aravind, K.J., Srinivasan, S., Sushil, K.C., Sarvjeet, S., Shailesh, T., Inderjit, S., Guriqbal Spas, K., Muraleedhar, A., Neelu, M., Nagasamy, N., and Laxmipathi, G.C.L. 2013. Large genetic variability in chickpea for tolerance to herbicides imazethapyr and metribuzin. Agronomy Journal 3: 524-536.
12. Ramakrishna, A., Rupela, O.P., Reddy, S.L.N., and Sivaramakrishna, C. 1992. Promising herbicides for weed control in chickpea. Tropical Pesticide Management 38: 398-
13. Si, P., Buirchell, B., and Sweetingham, M. 2009. Improved metribuzin tolerance in narrow-leafed lupin (Lupinus angustifolius ) by induced mutation and field selection. Field Crops Research 113: 282-286.
14. Si, P., Chen, Y., and Weerakoon, S. 2010. Chickpea (Cicer arietinum ) Breeding Lines Tolerant to Metribuzin Applied Post-Emergence. In: Book of Abstracts, Proceedings of the 5^th International Food Legumes Research Conference (IFLRC-V) and the 7^th European Conference on Grain Legumes (AEP VII), Antalya, Turkey, pp. 26-30.
15. Si, P., Quealy, J., Sweetingham, M., and Buirchell, B. 2008. Improved herbicide tolerance in narrow leafed lupin (Lupin usangustifolius ) through utilizing natural variation and induced mutants. In: Lupins for Health and Wealth, Proceedings of the 12^th International Lupin Conference, Fremantle, Western Australia, Australia.
16. Slinkard, A.E., Vanderberg, A., and Holm, F.A. 2007. Lentil plants having increased resistance to imidazolinone herbicides. U.S. Patent. Available online: http://www.uspto.gov/patft/index.html (accessed on 10 October 2012).
17. Soleimanpoor, Z. 2013. Study the effect of soil residue of sulfonilureas herbicides on growth, nodulation and biological nitrogen fixation in chickpea (cicer arietinum) cultivars. M.Sc Thesis Ferdowsi University of Mashhad.
18. Taran, B., Warkentin, D., Vanderberg, A., and Holm, F.A. 2010.Variation in chickpea germplasm for tolerance to imazethapyr and imazamox herbicides. Canadian Journal of Plant Science 90: 139-