بررسی ویژگی های فنولوژیک و عملکرد سه رقم ماش (Vigna radiate (L.) Wilezek) در واکنش به کم‌آبیاری در منطقة سیستان

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• جعفر زارع زارگز
• محمد گلوی

دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل

10.22067/ijpr.v1392i2.41263

چکیده

کمبود آب، مهم‌ترین عامل محدودکننده تولیدات زراعی در مناطق خشک و نیمه‌خشک است؛ لذا بررسی اثرات کم‌آبیاری بر رفتار گیاهان زراعی از اهمیت به‌سزایی برخوردار می باشد. به‌منظور ارزیابی اثر زمآنهای مختلف تنش خشکی بر ویژگی های فنولوژیک ماش، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خُردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل در سال زراعی 1389-1388 به‌اجرا درآمد. کم‌آبیاری شامل 1) آبیاری بر اساس 45درصد تخلیه رطوبت قابل‌استفاده خاک در کل دوره رشد (شاهد)، 2) آبیاری بر اساس70درصد تخلیه رطوبت قابل‌استفاده خاک در کل دوره رشد، 3) آبیاری بر اساس70درصد تخلیه رطوبت قابل‌استفاده خاک در مرحله رویشی (از کاشت تا گلدهی) و 4) آبیاری بر اساس70درصد تخلیه رطوبت قابل‌استفاده خاک در مرحله زایشی (از گلدهی تا رسیدگی کامل) به‌عنوان عامل اصلی و ارقام ماش (رقم محلی سیستان، گوهر و پرتو) به‌عنوان عامل فرعی لحاظ شدند. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای کم‌آبیاری، رقم و برهمکنش آنها بر ویژگی های فنولوژیک شامل تعداد روز از کاشت تا ظهور جوانه گل، تعداد روز از کاشت تا رسیدن اولین نیام، تعداد روز از کاشت تا رسیدگی کامل و تعداد روز از ظهور جوانه گل تا رسیدگی کامل، و نیز عملکرد و اجزای عملکرد، بسیار معنی‌دار بود. اما اثر کم‌آبیاری بر تعداد روز از ظهور جوانه گل تا رسیدگی کامل تنها در سطح 5درصد معنی‌دار بود. نتایج نشان داد که رقم محلی سیستان، مقاوم ترین رقم در برابر اِعمال کم‌آبیاری در مراحل مختلف نموی بود و بیشترین عملکرد دانه و بالاترین مقادیر اجزای عملکرد را به خود اختصاص داد.

کلیدواژه‌ها

• پُرشدن نیام
• تخلیه رطوبت
• کم‌آبیاری
• گلدهی
• عملکرد دانه
• ماش
• ویژگی‌های فنولوژیک

---