تأثیر تنش خشکی در مراحل مختلف رشدی بر شاخص‌های رشد نخود (Cicer arietinum L.) در شرایط گلخانه

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

اسلام

چکیده

به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی در مراحل مختلف رشدی نخود رقم جم، آزمایشی درگلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تنش خشکی از طریق قطع آبیاری تا زمان رسیدن رطوبت خاک به 20 درصد ظرفیت زراعی در مراحل گیاهچه‌ای، رشد سریع، گلدهی، غلاف‌دهی و دانه‌بستن اِعمال شد. در این آزمایش، عملکرد دانه در تک‌بوته و شاخص‌های رشد شامل وزن خشک تجمعی، سطح برگ در بوته، سرعت رشد گیاه، سرعت رشد نسبی، سرعت فتوسنتز خالص، نسبت سطح برگ و سطح ویژه برگ در طول دوره رشد، اندازه‌گیری شدند. نتایج، مؤید حساسیت شدید گیاه نخود به تنش خشکی در مرحله گلدهی بود. تنش خشکی در مرحله گلدهی باعث کاهش وزن (عملکرد) دانه در بوته، وزن خشک تجمعی، سرعت رشد نسبی، سرعت رشد گیاه، سرعت فتوسنتز خالص و افزایش نسبت سطح برگ و سطح ویژه برگ شد. در این آزمایش، مرحله دانه‌بستن کمترین حساسیت را به تنش خشکی نشان داد. وقوع تنش در مراحل گیاهچه‌ای و رشد سریع باعث افزایش سرعت رشد گیاه و سرعت رشد نسبی در انتهای دوره رشد گیاه شد.

واژه‌های کلیدی: تنش خشکی، شاخص‌های رشد، نخود (Cicer arietinum L.)

عنوان مقاله [English]

The effects of drought stress at different phenological stages on growth indices of chickpea (Cicer arietinum L.) in greenhouse conditions

نویسندگان [English]

  • Seyed Reza Amiri Deh Ahmadi
  • Mehdi Parsa
  • Ahmad Nezami
  • Ali Ganjeali
چکیده [English]

In order to evaluate the effects of drought stress at different phenological stages on growth indices of chickpea (Cicer arietinum L.) cultivar Jam, an experiment was carried out at the Research Greenhouse of Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, using a completely randomized design with four replications. Drought stress was applied by preventing irrigation until the soil moisture reached to 20 percent of field capacity at stages of seedling, rapid growth, flowering, podding and seed filling. In this experiment, traits such as yield (seed yield/plant) and growth indices including plant leaf area (PLA), total dry weight (TDW), relative growth rate (RGR), plant growth rate (PGR), net assimilation rate (NAR), leaf area ratio (LAR) and specific leaf area (SLA) were measured. Results showed that the flowering stage in chickpea plant is more sensitive to drought stress because drought stress in flowering stage decreased yield per plant, TDW, RGR, PGR, NAR, but LAR and SLA increased. Seed filling stage showed less sensitivity to drought stress. Drought stress in seedling and rapid growth stages increased PGR and RGR.

Key words: Chickpea, Drought stress, Growth index

CAPTCHA Image