بررسی مزیّت نسبی طرح آلفا لاتیس نسبت به طرح بلوک‌های کامل تصادفی در آزمایشات مقایسه عملکرد نخود زراعی (Cicer arietinum L.)

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع‌طبیعی استان کردستان

2 مرکز بین‌المللی سیمیت در پاکستان، اسلام‌آباد

چکیده

ساختار طرح‌های آلفا لاتیس این امکان را فراهم می‌سازد که اثر بلوک ناقص از اثر باقی‌ماندۀ کرت‌ها حذف شده و دقت مقایسات بین ژنوتیپ‌ها در یک بلوک ناقص به حداکثر برسد. در این تحقیق، به‌منظور ارزیابی ژرم‌پلاسم بین‌المللی نخود از لحاظ عملکرد دانه و سایر صفات زراعی و مقایسه طرح‌های آلفا لاتیس با طرح بلوک‌های کامل تصادفی از نقطه‌نظر توانایی شناسایی لاین‌های مطلوب، دو آزمایش خزانة بین‌المللی لاین‌های برگزیدۀ نخود
(Chickpea International Elite Nursery) با عناوین CIEN-S-2010 و CIEN-LA-2010 در سال زراعی
90-1389 در شرایط دیم ایستگاه سارال کردستان به مرحله اجرا درآمدند. این دو آزمایش هرکدام شامل 45لاین آزمایشی نخود کابلی بودند که به‌صورت آلفا لاتیس 5×9 با دو تکرار، در نیمه دوم اسفند1389 کشت گردیدند. با توجه به ویژگی‌های آزمایشات، عملیات اجرایی و یادداشت‌برداری‌هایی مانند تعداد روز از کاشت تا گلدهی‌، تعداد روز از کاشت تا رسیدگی، ارتفاع بوته، وزن‌100دانه و عملکرد دانه در موعد مقرر انجام شدند. بر اساس تجزیه واریانس، در هر دو آزمایش، اختلاف معنی‌دار بین ژنوتیپ‌های تحت مطالعه وجود داشت. از خطای معیار میانگین عملکرد ژنوتیپ‌ها برای برآورد مزیت نسبی طرح آلفا لاتیس استفاده شد. نتایج نشان داد که تجزیه آلفا لاتیس، کارآیی بیشتری نسبت به بلوک‌های کامل تصادفی در هر دو آزمایش داشته و موجب تغییر در رتبة عملکرد دانه در لاین‌های آزمایشی شد. در مجموع، لاین‌های FLIP 05-55C (با عملکرد 992‌کیلوگرم در هکتار) و FLIP06-159C (با عملکرد 773‌کیلوگرم در هکتار) به‌‎ترتیب در آزمایشات CIEN-LA-2010 و CIEN-S-2010 رتبه اول را به‌دست آوردند. از نتایج این تحقیق در مطالعات آتی می‌توان استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Relative efficiency of alpha lattice design over randomized complete block design in yield trials of chickpea (Cicer arietinum L.)

نویسندگان [English]

  • Homayoun Kanouni 1
  • Mohammad Imtiaz 2
1 Research Center for Agriculture and Natural Resources of Kurdistan
2 Islamabad, Pakistan
چکیده [English]

Structure of alpha lattice designs makes removing the effects of incomplete blocks from residual effect of plots, and maximizes precision of comparison between genotypes at the same incomplete block. This investigation was conducted to study the international chickpea germplasm, for finding desirable lines regarding seed yield and other traits. Two trials including CIEN-LA-2010 and CIEN-S-2010 carried out at Saral station of Kurdistan province during 2009-2010 cropping season. CIEN-LA and CIEN-S were sown at normal time, early March and as 9×5 alpha lattice designs with two replications. Considering property of each trial, data recording was done and statistical analyses were performed. According to analysis of variance, there were significant differences between genotypes across two trials. The average standard error of difference between genotypes was used to calculate relative efficiency of alpha lattice design. These results revealed that, alpha lattice had more efficiency over traditional randomized complete block design in both experiments, and ranks of entries were changed in trials. In CIEN-LA and CIEN-S, lines FLIP 05-55C and
FLIP 06-159C ranked first for seed yield, respectively. It is necessary to have a more precise look to the best entries of these trials at the next studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • α-designs
  • Chickpea (Cicer arietinum L.)
  • International yield trials
  • Seed yield

مراجع

1. Ammari, P. 1991. Detailed pedological studies of Saral agricultural research station. Soil and Water Research Institute (SWRI) No. 174.
2. Bagheri, A., Zand, E., and Parsa, M. 1997. Pulses, Constraints and Strategies. Jihad-e- Daneshgahi Publications of Mashhad, Iran. (In Persian).
3. Chaudhary, R.C., and Ahn, S.W. 1996. International network for genetic evaluation of rice (INGER) and its Modus operandi for multi-environment testing. In: M. Cooper and G.L. Hammer (Eds.). Plant Adaptation and Crop Improvement. CAB International Wallingford, UK, p. 139-164.
4. Danehloueipour, N., Yan, G., Clarke, H.J., and Siddique, K.H.M. 2007. Diallel analyses reveal the genetic control of resistance to Ascochyta blight in diverse chickpea and wild Cicer species. Euphytica 154: 195-205.
5. Genstat 9.1. 2006. Genstat Release 9.1 Reference Manual. VSN International, Wilkinson House, Oxford, UK.
6. ICARDA. 2004. New chickpea cultivars for CAC. p. 19-20. In: ICARDA Annual Report 2004. Aleppo, Syria.
7. Kanouni, H., and Malhotra, R.S. 1993. Genetic variation and relationships between agronomic traits of chickpea (Cicer arietinum L.) lines at dry conditions. Iranian Journal of Crop Sciences 5(3): 185-194.
8. Kashif, M., Inayat Khan, M., Arif, M., Ahmad, M., Mahmood, K. 2011b. Experience in use alpha lattice design in Pakistan. International Journal of Intelligent Technologies and Applied Statistics, Taiwan 4(1): 133-146.
9. Kashif, M., Inayat Khan, M., Arif, M., Anwer, M., and Ijaz, M. 2011a. Efficiency of Alpha Lattice Design in Rice Field Trials in Pakistan. J. Sci. Res. 3(1): 91-95.
10. Lafitte, H.R., Li, Z.K., Vijayakumar, C.H.M., Gao, Y.M., Shi, Y., Xu, J.L., Fu, B.Y., Yu, S.B., Ali, A.J., Domingo, J., Maghirang, R., Torres, R., and Mackill, D. 2006. Improvement of rice drought tolerance through backcross breeding: Evaluation of donors and selection in drought nurseries. Field Crops Research 97: 77-86.
11. Lamo, J., Tongoona, P., Okori, P., Derera, D., Bigirwa, G., and Laing, M. 2007. Breeding for drought tolerance and grain threshability in upland rice in Uganda: selection of parents from interspecific and intraspecific lines. 8th African Crop Science Society Conference, El-Minia, Egypt, 27-31 October 2007, p. 1885-1891.
12. Majnoun-Hosseini. 2014. Status and role of pulse crops in agriculture of Iran. 5th Iranian Pulse Crops Conference, 26 Feb. 2014, Campus of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran.
13. Patterson, H.D., and Williams, E.R. 1976. A new class of resolvable incomplete block designs. Biometrika 63: 83-92.
14. Patterson, H.D., Williams, E.R., and Hunter, E.A. 1978. Block designs for variety trials. The Journal of Agricultural Science 90: 395-400.
15. Sababghpour, S.H. 2006. Challenges and solutions for production of pulse crops in Iran. Appendix No. 8, Iranian Journal of Crop Sciences. (In Persian).
16. Sandha, G.S., and Chandra, S. 1969. Heritability of some quantitative characters in tow crosses of Bengal gram. Indian J. Genetics 29: 216-219.
17. Toker, C. 2008. Evaluation of yield criteria with phenotypic correlations and factor analysis in chickpea. Soil Plant Sciences 54: 45-48.
18. Yau, S.K. 1997. Efficiency of alpha-lattice designs in international variety yield trials of barley and wheat. The Journal of Agricultural Science, Cambridge, 128: 5-9.
19. Yazdi-Samadi, B., Rezaei, A., and Valyzadeh, M. 2002. Statistical designs in agricultural research. Tehran University Publications, No. 2346.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار