%0 Journal Article %T اثرات ریزوباکتری‌های تحریک‌کننده رشد و کود نیتروژن بر شاخص‌های رشدی لوبیا (.Phaseolus vulgaris L) در شرایط تنش‌کمبود آب %J پژوهش‌های حبوبات ایران %I دانشگاه فردوسی مشهد %Z 2980-793X %A طباطبایی, سیده سمیرا %A جهان, محسن %A حاج محمدنیا قالی باف, کمال %D 2021 %\ 12/22/2021 %V 12 %N 2 %P 151-164 %! اثرات ریزوباکتری‌های تحریک‌کننده رشد و کود نیتروژن بر شاخص‌های رشدی لوبیا (.Phaseolus vulgaris L) در شرایط تنش‌کمبود آب %K بیوفسفر %K حبوبات %K خشکی %K طول مخصوص ریشه %K نیتروکسین %R 10.22067/ijpr.v12i2.75037 %X این پژوهش در سال زراعی 95-1394 به صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. سطوح آبیاری در سه سطح شامل: 100 درصد نیاز آبی، 75 درصد نیاز آبی، و 50 درصد نیاز آبی به‌عنوان عوامل کرت اصلی و کود بیولوژیک نیتروکسین، کود بیولوژیک بیوفسفر، کود شیمیایی نیتروژنه (اوره) و شاهد به‌عنوان عوامل کرت فرعی منظور شدند. نتایج آزمایش نشان داد که کودهای بیولوژیک مورد بررسی به ویژه نیتروکسین در مقایسه با شاهد و حتی کود اوره، حداکثر مقادیر شاخص‌های رشدی شامل ماده ‌خشک تجمعی، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و سرعت جذب خالص‌ لوبیا را به طور معنی‌داری افزایش دادند. بیشترین و کمترین شاخص سطح ‌برگ در اثر عامل کود ‌بیولوژیک نیتروکسین و شاهد به‌ترتیب برابر 0/2 و 7/1 به‏دست آمد (p≤0.01). بیشترین و کمترین مقادیر سرعت رشد محصول در 77 روز پس از کاشت به‌ترتیب در اثر عامل کود نیتروکسین و شاهد برابر با 04/11 و 81/8 گرم در مترمربع در روز به‏دست آمد (p≤0.05). بیشترین مقادیر شاخص‌های رشدی لوبیا نیز با تأمین 100درصد نیاز آبی حاصل شد. کودهای نیتروکسین و بیوفسفر افزایش معنی‌داری (P≤0.05) بر عملکرد دانه لوبیا داشتند و این صفت را به‌ترتیب 3/92 و 1/54 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش دادند. اثرات اصلی و متقابل کود و آبیاری نیز بر طول مخصوص ریشه معنی‌دار (p≤0.05) بود، به‏طوری‌که بیشترین طول مخصوص (15/30 متر در 25 سانتی‌مترمکعب خاک) در نتیجة کود نیتروکسین و 100درصد نیاز آبی به‏دست آمد. به طور کلی، استفاده از کودهای بیولوژیک جایگزین مناسب‌تر کود شیمیایی نیتروژنه در تولید محصول سالم لوبیا می‌باشد. %U https://ijpr.um.ac.ir/article_41860_dcd5dfffcc5ab1bcea6cf33ba51a70c3.pdf